Κεντρική Σελίδα των Αρχείων      Περιεχόμενα       Επόμενο Κεφάλαιο

ΟΙ ΦΥΛΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ

W. J. Sidis

Μετάφραση: Γεωργία Ερατώ Τριανταφυλλίδη

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ

ΟΙ ΕΡΥΘΡΟΔΕΡΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

        4. Τα διάφορα Κόκκινα Φύλα.  Προ της εισβολής των λευκών, η Αμερική κατοικείτο εξ ολοκλήρου από την κόκκινη φυλή. Θα ήταν όμως λάθος να υποθέσουμε ότι αυτό σήμαινε πως είχαν όλοι μία γλώσσα, ή πως ανήκαν στο ίδιο φύλο, ή την ίδια εθνικότητα. Οι διαφορές στην εθνικότητα και τα χαρακτηριστικά ήσαν τόσο έντονες όσο και μεταξύ των λευκών, αν όχι και περισσότερο. Το γεγονός και μόνο ότι οι λευκοί κατακτητές των τους τσουβάλιασαν όλους μαζύ υπό τον εσφαλμένο όρο "Ινδιάνοι," δεν τους κάνει όλους ίδιους, και έχει σημασία να καταλάβουμε, ότι μεταξύ των πρωταρχικών κατοίκων της Αμερικής συναντώντο έντονες διαφορές εθνικότητας και γλώσσας, και ότι επομένως ο οποιοσδήποτε αφορισμός περί εθίμων, μορφών διακυβερνήσεως, κ.τ.λ. ισχύει για κάποιο έθνος ερυθροδέρμων, θα ήταν μάλλον λάθος αν εφαρμοζόταν και για τους γείτονές του. Υπήρχαν πολλές γλωσσικές ομάδες μεταξύ των ερυθροδέρμων, οι οποίες δεν παρουσίαζαν καμμία σχέση η μία με την άλλη, πέραν των κοινών χρακτηριστικών που θα αναφερθούν σε αυτό το κεφάλαιο.

         Αν αυτές οι ομάδες γλωσσών είναι προϊόν διαφορετικής προελεύσεως ή μακράς απομονώσεως, δεν είναι εύκολο να το πει κανείς. Είναι όμως βέβαιο ότι τα έθνη των ερυθροδέρμων μιλούσαν αρκετά διαφορετικές γλώσσες, μεταξύ των οποίων δεν μπορεί να αναγνωρισθεί καμμία σχέση στην ομιλία. Οι πολυάριθμες άσχετες γλωσικές ομάδες της Καλιφόρνιας, για παράδειγμα, μπορεί να εξηγηθούν βάσει της μακροχρόνιας απομονώσεως. Γιατί αυτή η περιοχή διαιρείται σε πολλές μικρές πεδιάδες, που ακόμα και σήμερα διατηρούν μια κάποια απομόνωση μεταξύ τους, και των οποίων τα ορεινά σύνορα είναι τόσο εύκολο να προστατευθούν, ώστε η απομόνωση μεταξύ των ερυθροδέρμων εθνοτήτων μπορεί κάλλιστα να διήρκεσε χιλιάδες χρόνια, αρκετά για να εξαλείψουν οποιαδήποτε ομοιότητα στην ομιλία. Είναι αμφίβολο όμως εάν αυτό θα διακιολογούσε, για παράδειγμα, τις διαφορές μεταξύ των γλωσσών των Αλγονκίνων και των Ιρόκων, καθώς οι λαοί τους ζούσαν στην ίδια γενική περιοχή της Αμερικής, και ήσαν σε διαρκή επικοινωνία μεταξύ τους, τόσο στην ειρήνη, όσο και στον πόλεμο.

         Το μοναδικό κοινό σημείο όλων των γλωσσών των ερυθροδέρμων ήταν αυτό που ονομάζεται ολοφραστική δομή, και συναντάτο σε όλες τις ιθαγενείς αμερικανικές γλώσσες από την Αλάσκα ως την Γη του Πυρός, εκτός από την γλώσσα των Εσκιμώων, η οποία δεν είναι γλώσσα ερυθροδέρμων. Πρόκειται για μια δομή, καλούμενη αλλιώς "πολυσύνθεση," κατά την οποία όλοι οι τρόποι των λέξεων (προθέματα, προσθήκες, παρεμβολές, και αφομοιώσεις ήχου) χρησιμοποιούνται για να εκφράσουν αρκετά συνοδευτικά στοιχεία που ενσωματώνονται στην μεμονωμένη λέξη. Κάτι που, στις άλλες μη αμερικανικές γλώσσες, απαιτεί ολόκληρες φράσεις ή προτάσεις (εξ ού και "ολοφραστικές"). Κάτι από αυτό το χαρακτηριστικό έχει ποτίσει την σύγχρονη λαλιά των Ηνωμένων Πολιτειών και του Καναδά, αν και ούτε κατά προσέγγιση στην έκταση που χρησιμοποιείτο από τους ερυθροδέρμους της ίδιας περιοχής. Αυτές οι μακρές ολοφραστικές λέξεις εξηγούν το μήκος των ονομάτων που κατάγονται από τους Ερυθροδέρμους, τα οποία είναι λέξεις "ντουλάπια", περιχωρώντας μέσα σε ένα μικρό χώρο μια ποσότητα νοήματος, όπως άλλα είδη γλωσσών δεν θα μπορούσαν τόσο βολικά να οικονομήσουν. Αυτό ακριβώς το ολοφραστικό στοιχείο καθιστούσε τις γλώσσες των ερυθροδέρμων, οποιασδήποτε ομάδας, όργανα εκφράσεως περισσοτέρων νοηματικών αποχρώσεων απ' όσες θα μπορούσαν να βρεθούν σε άλλα μέρη του κόσμου. Η εκφραστικότητα της σύγχρονης αμερικανικής λαλιάς, εν συγκρίσει προς την φιλολογική αγγλική που εισήχθη από την Ευρώπη, οφείλεται προφανώς κατά μεγάλο μέρος στην ίδια συνθήκη. Μπορούμε να πούμε ότι οι γλώσσες των αρχικών κατοίκων της Αμερικής υπήρξαν ένας εκφραστικός τύπος, περισότερο αναπτυγμένος απ' όσο μπορεί οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου να εμφανίσει.

         Οι γλωσσικές αυτές ομάδες συνιστούν τον βολικότερο τρόπο κατατάξεως για τα φύλα της ερυθράς φυλής στην Αμερική. Το μεγαλύτερο φύλο από όλα αυτά στην Βόρεια Αμερική ήταν οι Αλγονκίνοι, που κατείχαν ολόκληρη την περιοχή της βορειοατλαντικής ακτής, ως και το μεγαλύτερο μέρος της περιοχής των λειβαδιών δυτικά μέχρι τα Βραχώδη Ορη. Αυτό είναι το φύλο στο οποίο ανήκουν οι λαοί των Πενακούκων, που θα παίξουν μεγάλο ρόλο σε αυτήν εδώ την ιστορία. Μέσα στην ευρεία περιοχή που κατείχαν οι Αλγονκίνοι υπήρχαν νησίδες από άλλα φύλα, που μιλούσαν γλώσσες χωρίς καμμία ομοιότητα προς εκείνες των Αλγονκίνων. Οι σπουδαιότεροι μεταξύ αυτών ήσαν οι Ιρόκοι, συγκεντρωμένοι περί την σημερινή Πολιτεία της Νέας Υόρκης. Το νοτιοανατολικό τμήμα της ηπείρου (νότια ατλαντική ακτή και βόρεια ακτή του Κόλπου του Μεξικού) κατείχαν οι Μασόκοι. Και, ως νησίδα μέσα στην περιοχή των τελευταίων, υπήρχαν οι Νατσέζοι, που κατείχαν μια μικρή περιοχή στην ανατολική όχθη του Ποταμού Μισσισσιππή, και που ήσαν πιθανόν οι απόγονοι μιας φυλής που κατελάμβανε προηγουμένως μια πολύ μεγαλύτεροι περιοχή, πιθανόν ολόκληρη την περιοχή των λειβαδιών. Στο Μεξικό υπήρχαν οι λαοί Ναχούα, σημαντικότεροι από τους οποίους ήσαν οι Αζτέκοι. Οι φυλές της ακτής του Βορείου Ειρηνικού είχαν πιθανόν μακρυνή σχέση με τους Ναχούα, και μάλλον το ίδιο συνέβαινε και με τους Νατσέζους.

         Υπήρχαν πολλοί άλλοι κλάδοι της κόκκινης φυλής στην Βόρεια Αμερική, για να μη μιλήσουμε για την Κεντρική και την Νότιο Αμερική. Η ιστορία όμως αυτή πραγματεύεται κυρίως την επίδραση των θεσμών των λαών Πενακούκ πάνω στην σύγχρονη Αμερική, κι έτσι ασχολούμεθα αμεσότερα με τους ανατολικούς Αλγονκίνους και τους γείτονές τους, ιδίως τις φυλές Πενακούκ και τους Ιρόκους.

         5. Φυλή, Φρατρία, και Γένη.  Ενα άλλο πολύ γενικό χαρακτηριστικό της κόκκινης φυλής ήταν η μορφή της φυλετικής τους οργανώσεως. Αυτό δεν είναι τόσο αποκλειστικό όσο η γλωσσική κατάταξη, αφού παρόμοιες μορφές οργανώσεως συναντώντο στα περισσότερα μέρη του κόσμου. Ακόμη, στην Αμερική, σε πολλά έθνη η μορφή οργανώσεως κατά γένη δεν ήταν αρκετά ανεπτυγμένη, ενώ σε ορισμένες περιοχές, όπως στην Καλιφόρνια, δεν εισήχθη ποτέ. Ομως, στο μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, τα έθνη της κόκκινης φυλής ήσαν οργανωμένα γενικά πάνω σε αυτό το ιδιαίτερο σχήμα, και, όντως, το ανέπτυξαν ως μορφή διακυβερνήσεως σε υψηλότερο βαθμό απ' όσο έγινε σε άλλα μέρη του κόσμου, όπου διάφορες μορφές, προερχόμενες από κάποιο είδος θεσμού ιδιοκτησίας, εκτόπισαν την οργάνωση κατά γένη, στερώντας της την ευκαιρία να ολοκληρώσει την ανάπτυξή της.

         Κάθε φυλή ερυθροδέρμων ήταν κι ένα ξεχωριστό έθνος, συνήθως σε πόλεμο με τους περισσότερους γείτονές της. Ο αμερικάνικος λαός δεν ένοιωθε σαν ξεχωριστή ράτσα, μέχρις ότου στην Αμερική κατέφθασαν μεγάλοι αριθμοί εισβολέων από την άλλη άκρη του ωκεανού, παρουσιάζοντας στους ερυθροδέρμους κάτι προς το οποίο να παραβληθούν, ενώ μετά οι ερυθρόδερμοι αναγκάσθηκαν να χρησιμοποιούν το λάθος παρανόμι "Ινδιάνοι" που τους έδωσαν οι λευκοί, καθώς είχαν αρχικά την εσφαλμένη εντύπωση πως η Αμερική ήταν η Ινδία, αντί μιας ηπείρου όπου οι λευκοί δεν είχαν ποτέ πριν εγκατασταθεί. Οι ερυθρόδερμοι, φυσικά, δεν είναι ινδοί, παρά αμερικανοί. Αφού όμως "αμερικανοί" κατέληξε πια να σημαίνει τους λευκούς εποίκους στην Αμερική, το καλύτερο είναι να χρησιμοποιείται κάποιο άλλο όνομα για να υποδηλώνει τους ερυθρόδερμους της Αμερικής. Αυτή η ιστορία θα κάνει λόγο για "φυλές" ή "ερυθροδέρμους," αλλά ίσως ο καλύτερος τίτλος για όλη την φυλή είναι το όνομα Γκανοβάνοι, όνομα Ιρόκειας προελεύσεως, που σημαίνει "άνθρωποι του τόξου και του βέλους," το οποίο αποδίδει ένα αληθινό αμερικανικό όνομα σε ένα αληθινά αμερικανικό λαό.

         Αν και υπήρχε έλλειψη κάποιου γενικού φυλετικού ονόματος, η κάθε φυλή - ανεξάρτητο έθνος, είχε δικό της εθνικό όνομα, ενώ πολύ συχνά υπήρχαν και άλλα ονόματα, τα οποία χρησιμοποιούσαν οι γείτονες τους. (Ακόμη και στην Ευρώπη δεν ήταν άγνωστο το φαινόμενο να ονομάζεται διαφορετικά ένα έθνος από τους γείτονές του, όπως στην περίπτωση των γερμανών, που αποκαλούνται με τελείως διαφορετικά ονόματα από τους ίδιους και από τους άγγλους, τους γάλλους, τους ιταλούς, τους πολωνούς). Η κάθε κόκκινη φυλή διαιρείτο σε δύο ή τρία μεγάλα τμήματα, που θα τα πούμε φρατρίες, και αυτά με τη σειρά τους σε γένη ή οικογένειες. Οι φυλές κυβερνώντο από ένα συμβούλιο των σαχέμ, των εκλεγμένων δηλαδή αντιπροσώπων αυτών των υποδιαιρέσεων. Οι ανατολικοί Αλγονκίνοι επίσης είχαν αντιπροσώπους υψηλότερης βαθμίδας, τους Σαγαμόρους (συνήθως αντιπροσώπους φυλών) και τον Μπασάμπα (το αντίστοιχο του Κυβερνήτη ή του Προέδρου), που ήταν επί κεφαλής του συμβουλίου.

         Το κάθε γένος θεωρητικά ήταν μια μεγάλη οικογένεια, και συνήθως έφερε το όνομα κάποιου ζώου, μερικές φορές το όνομα λαχανικού ή φρούτου, ενώ το αντίστοιχο ζώο ή φυτό ήταν το "τοτέμ" ή έμβλημα του γένους. Το τοτέμ ήταν σεβαστό σαν εθνική σημαία, και οι δικοί του όφειλαν να μη το βλάπτουν. (Τα μέλη του γένους, για παράδειγμα, δεν πρέπει να να τρώγουν το τοτέμ τους, ούτε να χρησιμοποιούν αντικείμενα κατασκευασμένα από αυτό.) Πίστευαν ότι το ίδιο το ζώο ήταν ο φυσικός βοηθός τους. Οι γάμοι επετρέποντο μόνο μεταξύ ατόμων διαφορετικού γένους, γιατί όλα τα μέλη του κάθε γένους θεωρητικά ανήκαν στην ίδια οικογένεια. Οι γάμοι όμως μεταξύ ατόμων διαφορετικής φυλής δεν επιδοκιμάζοντο, χωρίς και να απαγορεύονται απολύτως. Οι φρατρίες και οι φυλές είχαν και αυτές τα δικά τους τοτέμ μερικές φορές, κάποτε μάλιστα ακόμη και τα άτομα υιοθετούσαν κάποιο, σύμφωνα με το όνομά τους, αν και κανονικά τα προσωπικά ονόματα δήλωναν κάποια ιδιότητα ή ποικιλία του τοτέμ του γένους.

         Ο καθένας ανήκε στο γένος της μητέρας του, ενώ ο πατέρας ήταν, στα έθνη της ανατολικής Βόρειας Αμερικής, απλώς ένας ανεκτός φιλοξενούμενος, έτοιμος να εκβληθεί ανά πάσα στιγμή, που όμως ενεργούσε κάποτε ως αντιπρόσωπος της συζύγου και των παιδιών του. Η ανατροφή των παιδιών εποπτεύετο από το γένος, και οι γονείς εθεωρούντο κάτι σαν εντεταλμένοι του γένους για τον σκοπό αυτόν.

         Γένος λοιπόν και φρατρία ήσαν υπομονάδες της φυλής, ανεξάρτητες όμως η κάθε μια για την δική της σφαίρα δραστηριότητος. Στην εμπειρία προφανώς των ερυθροδέρμων, ιδιαίτερα των ανατολικών φυλών, με την προσεκτικά επεξεργασμένη δικονομική ισορροπία της μεταξύ μικρότερων και μεγαλύτερων μονάδων, έγκειται το γεγονός ότι υπήρξαν έτοιμοι να συλλάβουν και να διεκπεραιώσουν μια τόσο πολυσύνθετη και πολύπλοκη ιδέα όπως είναι η ομοσπονδία, πριν οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου να είναι ικανό να κατανοήσει ένα τόσο προηγμένο σχήμα.

         Το γεγονός ότι γένη και φρατρίες είχαν μια τάση να λειτουργούν ξεχωριστά σε κάθε πόλη, δημιούργησε και περαιτέρω υποδιαιρέσεις, γένος και φρατρία όμως δεν έπαυαν να αποτελούν ενότητες, και το μέλος μιας φυλής στην βορειοανατολική Βόρεια Αμερική μπορούσε να μετακινείται ελεύθερα από πόλη σε πόλη, και σε κάθε μέρος να αποτελεί μέλος των τοπικών οργανώσεων. Ακόμη και σε μια ξένη φυλή, η ομοιότητα των τοτέμ μπορούσε να γίνει αιτία άμεσης αποδοχής του επισκέπτη ως μέλους σε κάποια τοπική οργάνωση, αμέσως σχεδόν με την άφιξή του.

         Η εξουσία των σαχέμ και άλλων αξιωματούχων εποίκιλε σε μεγάλο βαθμό ανά τα διάφορα μέρη της Αμερικής. Υπήρχε μια τάση κληρονομικής διαδοχής, καθώς οι σαχέμ αντιπροσώπευαν ένα γένος, κανονικά από θείο σε ανεψιό (αφού ο υιός του σαχέμ ανήκε σε διαφορετικό γένος, και οι γκανοβάνιοι νόμοι δεν αναγνωρίζουν συνήθως τον πατέρα ως συγγενή). Υπήρχε συνήθως κάποιας μορφής εκλογή για τους νέους σαχέμ. Ομως, όσο σαφέστερα καθιερωνόταν η κληρονομική διαδοχή στο λειτούργημα, τόσο πιο αυθαίρετες γίνονταν οι εξουσίες του σαχέμ. Μεταξύ των Ιρόκων, η κληρονομικότητα δεν συνιστούσε παρά μια πρώτη προτίμηση, την οποία οι εκλογείς (στην περίπτωση των Ιρόκων, οι γυναίκες του γένους) μπορεί να παραμέριζαν, αν το πρόσωπο της πρώτης επιλογής εθεωρείτο ακατάλληλο για την θέση. Ακόμη και τότε όμως, η παράδοση ήταν να επιλέγουν κάποιον άλλον ανεψιό του προηγούμενου σαχέμ. Μεταξύ των Πενακούκων, όμως, δεν υπήρχαν κανόνες ή παραδόσεις κληρονομικότητας, και τα μέλη του γένους (ψήφιζαν άνδρες και γυναίκες) μπορούσαν να εκλέξουν σαχέμ τους οποιονδήποτε από ολόκληρο το γένος θεωρούσαν τυχόν καταλληλότερο για το αξίωμα, αφήνοντάς του όμως συγκριτικά μικρότερη πραγματική εξουσία, ενώ δεν θα δίσταζαν να απαιτήσουν την παραίτησή του, όποτε αποδεικνυόταν ανεπαρκής. Στους ίδιους λαούς, πραγματοποιούντο επίσης συναντήσεις των εκλογέων κάθε πόλεως, τόσο συνολικά, όσο και κατά γένη ή φρατρίες, όχι μόνο για να ελέγχουν τους αντιπροσώπους τους, παρά και για να τακτοποιούν διάφορα σημαντικά ζητήματα άμεσα, και πέρα από την γνώμη των αντιπροσώπων τους. Αυτό εξασφάλισε ένα πρότυπο για την "γενική συνέλευση της πόλεως," που ήταν και εξακολουθεί να είναι η κύρια μορφή τοπικής διακυβερνήσεως μεταξύ των λευκών αποίκων στην ίδια περιοχή της Αμερικής, και που είχε κεντρική θέση στην ανάπτυξη της δημοκρατίας στην Αμερική.

         6. Ισότητα και Δημοκρατία.  Οι ανατολικές φυλές λοιπόν των ερυθροδέρμων απολάμβαναν ένα βαθμό δημοκρατίας που οι λευκοί εισβολείς στην χώρα τους δεν μπόρεσαν ποτέ να κατανοήσουν. Στην χώρα Πενακούκ, οι φυλές όλες συνιστούσαν αληθινά δημοκρατικά έθνη, όπου οι σαχέμ, σαγαμόροι, και μπασάμπα δεν ήσαν κυβερνήτες παρά απλώς οι αυθεντικοί σύμβουλοι του λαού. Μεταξύ των Ιρόκων, η κληρονομική παράδοση αλλοίωνε κάπως την πλήρη δημοκρατία, έτσι που να αποτελεί στην πραγματικότητα μια ολιγαρχία με κάποιους δημοκρατικούς τύπους. Το ίδιο ίσχυε σε μικρότερη έκταση μεταξύ των Αλγονκίνων νοτιότερα και δυτικά, όπου οι σαχέμ, έχοντας περισσότερες εξουσίες, ήσαν μάλλον "αρχηγοί," σχεδόν όπως τους θεωρούσαν οι λευκοί εχθροί τους. Επίσης, ακόμη δυτικότερα, το ιερατείο είχε αναπτυχθεί σε μια λίγο - πολύ προνομιούχο τάξη, ενώ, στην ακτή του Βορείου Ειρηνικού και στο Μεξικό, είχε αρχίσει να εξελίσσεται μια πραγματική ταξική διακυβέρνηση, όπως ίσχυε ήδη επί αιώνες στην Ευρώπη. Μεταξύ των Νατσέζων, και σε ολόκληρο το Μεξικό, υπήρχε ισχυρή τυραννία, και εξελιγμένο σύστημα κάστας. Αλλά, στους λαούς των Πενακούκ, δεν υπήρχε τίποτε που να αντιστοιχεί έστω αμυδρά ή που να θυμίζει οποιαδήποτε διάκριση κάστας, τάξεως, ή βαθμού -οι μόνες κατά πάσαν πιθανότητα πλήρως δημοκρατικές κυβερνήσεις που υπήρξαν ποτέ στην παγκόσμια ιστορία. Αυτή ήταν μια αληθινή δημοκρατία και ισότητα, που θα μπορούσε βέβαια να προετοιμάσει την χώρα τους (γνωστή σήμερα ως Νέα Αγγλία), ώστε να γίνει, ανέκαθεν και μέχρι σήμερα, το λίκνο του πνεύματος της ελευθερίας.

         Πλάι πλάι με την ανάπτυξη της δημοκρατίας βαδίζει ο βαθμός εκφυλετισμού, εν αντιθέσει προς την εξατομίκευση, της ιδιοκτησίας. Φαίνεται πως η ύπαρξη ατομικής ιδιοκτησίας συνιστά από μόνη της εμπόδιο στην ανάπτυξη της πλήρους δημοκρατίας και ισότητας. Σε μερικές περιπτώσεις, όπως στο Μεξικό, και, σε μικρότερη έκταση, στα έθνη των Νατσέζων και των Μασόκων, η δουλεία καθιερώθηκε ως θεσμός, και η σύνδεση μεταξύ ιδιοκτησίας και απουσίας δημοκρατίας υπήρξε άμεση, ενώ το ίδιο ισχύει και στην βόρεια ακτή του Ειρηνικού. Τόσο στο Μεξικό όσο και στην βόρεια ακτή του Ειρηνικού, η δουλεία συνδέθηκε στενά με τον καννιβαλισμό, και φαίνεται πολύ πιθανόν ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο καννιβαλισμός στάθηκε μια από τις αιτίες τόσο της δουλείας όσο και της προσωπικής ιδιοκτησίας. Μπορούμε επίσης να σημειώσουμε ότι, στην ακτή του Ατλαντικού, ιδίως, και γενικά στην ανατολική πλευρά της ηπείρου, η διάκριση μεταξύ των δουλοκτητικών φυλών στον νότο, και των δημοκρατικότερων φυλών του βορρά, αντιστοιχεί χονδρικά στην μεταγενέστερη διάκριση μεταξύ "δουλοκτητικών πολιτειών" και "ελευθέρων πολιτειών" των λευκών.

         Οι Αλγονκίνοι και οι Ιρόκοι ποτέ δεν είχαν παρά μια πολύ νεφελώδη ιδέα περί ιδιοκτησίας, εκτός από την ιδιοκτησία των φυλών και των υποδιαιρέσεών τους. Οποτε οι λευκοί πίστευαν ότι είχαν πέσει σε ίχνη ατομικής ιδιοκτησίας, τα αντικείμενα φαίνονταν να ανήκουν σε "μια οικογένεια," στην πραγματικότητα, δηλαδή, σε ένα γένος. Εκείνο που οι λευκοί ερμήνευαν ως τίτλους εκχωρήσεως γης από τους ερυθροδέρμους, οι ίδιες οι φυλές το αντιλαμβάνοντο απλώς ως προσκλήσεις φιλικής γειτονίας προς τους λευκούς, επικυρωμένες, όπως όλες οι φυλετικές συνθήκες ειρήνης, με την ανταλλαγή γουάμπουμ και δώρων. Και οι ερυθρόδερμοι δεν μπόρεσαν ποτέ να καταλάβουν, γιατί οι λευκοί έπρεπε να χρησιμοποιούν μια τέτοια ρύθμιση γειτονίας, για να εκδιώξουν τις φυλές από την ίδια τους την χώρα. Κατά τον ίδιο τρόπο, οι ερυθρόδερμοι, δεν διέθεταν έννοιες για την εμπορία αγαθών. Ετσι χρησιμοποιούσαν γι' αυτό τον σκοπό τα γουάμπουμ (χάντρες υφασμένες σε ζώνες και χρησιμοποιούμενες ως γραφή από τους ερυθροδέρμους), που οι λευκοί τα νόμισαν "ινδιάνικο χρήμα." Ακόμη και το "νερό που καίει" επιστρατεύθηκε ως μέσο συναλλαγής μεταξύ των αυτοχθόνων Αμερικανών και των εισβολέων της χώρας τους. Η πραγματική ιδέα όμως της εμπορίας, αγοράς, ή πωλήσεως, ποτέ δεν εμπεδώθηκε πλήρως από τους λαούς των ανατολικών Αλγονκίνων και των Ιρόκων.

        Στις ανατολικές φυλές, η ισότητα ήταν επίσης φανερή στην απουσία κατεστημένης ιερωσύνης, κάτι που δεν συνέβαινε στα πιο νότια και στα δυτικά, όπου το ιερατείο ήταν προνομιούχα τάξη με σημαντικές εξουσίες επί του λαού. Υπήρχαν ασφαλώς παραδοσιακές δοξασίες, που όμως μετά βίας θα εθεωρούντο υποχρεωτικές ή δογματικές, ενώ η διαφωνία σε οποιαδήποτε περίπτωση δεν συνιστούσε πάντως σοβαρή παράβαση. Η γενική βάση αυτών των παραδοσιακών δοξασιών ήταν ένα είδος ανιμισμού (απόδοση μιας προσωπικότητας σε όλα τα πράγματα), και, στις ανατολικές φυλές, η βάση αυτή επιδεχόταν πολλές ατομικές ερμηνείες.

         7. Πόλεμος και Ειρήνη.  Το γεγονός ότι ο ερυθρόδερμος ήταν συνήθως υπήκοος μόνο της φυλής, της φρατρίας, και του γένους, δεν άφηνε περιθώρια επιλύσεως των διαφωνιών μεταξύ μελών διαφορετικών φυλών, ή τιμωρίας προσβολών εις βάρος μελών άλλων φυλών, εκτός από το "μονοπάτι του πολέμου." Τούτο σήμαινε ότι, ελείψει ειδικών συμφωνιών μεταξύ των φυλών, υπήρχε στην πράξη πλήρης ελευθερία βιαιοπραγίας απέναντι σε μέλη ξένων φυλών, έτσι που να υπάρχει μονίμως μια θεωρητική εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ οιωνδήποτε δύο εθνών, που δεν είχαν συνάψει συνθήκη ειρήνης. Στην πράξη, όμως, ο πόλεμος εθεωρείτο ανεπιθύμητη κατάσταση, και, όσο σοβαρή να ήταν η εξέλιξή του, οι προσπάθειες για την επίτευξη ειρήνης δεν έπαυαν ποτέ. Κάθε μια φυλή προσπαθούσε συνεχώς να κλείσει συμφωνίες με όλους τους γείτονές της, ή με οποιονδήποτε άλλο πιθανό αντίπαλο.

         Αυτή η παθητική κατάσταση όμως "θεωρητικού πολέμου" ας πούμε, δεν εμπόδιζε την επικοινωνία. Ακόμη και αν υπήρχαν πραγματικά εν εξελίξει εχθροπραξίες σε εθνική κλίμακα, η ανταλλαγή μηνυμάτων δεν διακόπτετο. Στην πραγματικότητα, τέτοιες στιγμές εθεωρείτο ακόμη πιο αναγκαία η τήρηση της επικοινωνίας, προκειμένου να επιτευχθεί ειρήνη. Οσο συνεχιζόταν ο πόλεμος, τα στρατεύματα βάφονταν με το "χρώμα του πολέμου" που εκτελούσε χρέη στρατιωτικής στολής. Η μάχη όμως διεξαγόταν πάντοτε με την μέγιστη μυστικότητα. Αν και οι Ευρωπαίοι, ασυνήθιστοι σε τέτοιες τακτικές, το θεωρούσαν απόδειξη της δειλίας των ερυθροδέρμων, γεγονός παραμένει, ότι ήδη όλοι οι στρατοί του κόσμου έχουν πλέον μάθει να πολεμούν υπό κάλυψη. Οι εχθροπραξίες μεταξύ φυλών δεν ήσαν ποτέ τόσο φονικές, όσο έγιναν αφότου οι λευκοί τους δίδαξαν πώς να διεξάγουν μακρόπνοους, εκδικητικούς πολέμους, που προηγουμένως ήσαν άγνωστοι στους ερυθροδέρμους.

         Καθώς δεν υπήρχε, στο μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Αμερικής, ατομική ιδιοκτησία, δεν ήταν δυνατόν να υπάρχουν κατακτητικοί πόλεμοι με την σύγχρονη έννοια του όρου. Οι ηττημένες φυλές δεν υποδουλώνοντο, παρά απλώς αφοπλίζοντο και επιτηρούντο ώστε να μη μπορέσουν να κατασκευάσουν πολεμικά όπλα. Οι αιχμάλωτοι πολεμιστές ετιμωρούντο αυστηρά μερικές φορές, κι άλλοτε εκτελούντο, ως εχθροί των φυλών, εκείνοι όμως που τους χαριζόταν η ζωή, όπως και οι άμαχοι αιχμάλωτοι, κατά κανόνα υιοθετούντο από το νικηφόρο γένος, αν και γενικά δεν τους παραχωρούντο πλήρη δικαιώματα μέχρι που να αποδειχθούν άξιοι να λογαριάζονται μέλη της φυλής.

         Συχνά επίσης, στην περίπτωση ξένων που είχαν αποδειχθεί φίλοι κάποιας φυλής, ετελούντο τελετές υιοθεσίας, και ο υιοθετημένος εξομοιώνετο πλήρως με τους ιθαγενείς ως πολίτης της φυλής. Τέτοια θετά μέλη αναγνωρίζοντο ως χρήσιμοι μεσολαβητές μεταξύ εχθρικών εθνών.

         Με το ξέσπασμα των εχθροπραξιών, και νωρίτερα πολλές φορές, τα φυλετικά συμβούλια συγκεντρώνονταν συνήθως για να κλείσουν ειρήνη. Οι σαχέμ κανικά είχαν μικρή ή και καθόλου συμμετοχή στις εχθροπραξίες, καθώς ο ρόλος τους στον πόλεμο ήταν ειρηνοποιός. Μετά από λίγο, συμφωνούσαν στους όρους, και έκλεινε η συνθήκη ειρήνης, που συχνά περιελάμβανε και πρόβλεψη για την τιμωρία όποιων ευθύνοντο για προσβολές μεταξύ των φυλών. Το "κάπνισμα της πίπας της ειρήνης" σήμαινε την αποκατάσταση της φιλίας. Κατόπιν οι όροι καταγράφοντο σε ζώνη γουάμπουμ, ενώ η τελική επικύρωση συνίστατο στην ανταλλαγή των ζωνών γουάμπουμ.

         Οι γουάμπουμ αυτές, που πολλοί τις νομίζουν ακόμη "ινδιάνικο χρήμα," ήσαν στην πραγματικότητα η γραφή που χρησιμοποιούσαν οι ερυθρόδερμοι της βορειοανατολικής Βόρειας Αμερικής. Τα διάφορα σχέδια που σχημάτιζαν οι χρωματιστές χάνδρες στην ζώνη γουάμπουμ εξέφραζαν ιδέες τόσο σαφώς, όσο οποιαδήποτε μορφή γραφής. Και η ιστορία της φυλής, τα πρακτικά των συναντήσεων, ακόμη και οι προσωπικές επιστολές, υφαίνονταν στα γουάμπουμ, για να εκφράσουν τις ιδέες που ήθελαν να μεταδώσουν.

         8. Οι λαοί των Πενακούκων.  Είδαμε ότι τα έθνη της βορειοανατολικής περιοχής της Βόρειας Αμερικής είχαν κατακτήσει ένα βαθμό ελευθερίας και δημοκρατίας, όπως ποτέ δεν αξιώθηκε κανένας άλλος λαός, εντελώς αντίθετα προς τους μοναρχικούς και αριστοκρατικούς θεσμούς που εισήγαγαν από την Ευρώπη οι λευκοί εισβολείς. Αυτό χαρακτήριζε ιδιαίτερα την ομάδα των εθνών των Αλγονκίνων που ζούσαν στην παράκτια περιοχή, την οποία προστάτευε το υψηλό όριο της Αγκιοτσούκ (σημερινά Λευκά Ορη) και του Ποταμού Κουιννιτούκετ (Κοννέκτικατ). Τα έθνη αυτά ήσαν καλά προφυλαγμένα από επιθέσεις άλλων, που θα μπορούσαν να απειλήσουν τις ελευθερίες τους, όχι όμως και τόσο καλά, ώστε να μη τους δίνονται πολλές ευκαιρίες να υπερασπιστούν την ελευθερία τους. Οι πολυάριθμοι απότομοι ποταμοί στην χώρα τους έδιναν στους λαούς των φυλών αυτών την ευκαιρία για συνεργασία σε μεγάλη κλίμακα για την κατασκευή των αλιευτικών φραγμάτων, που ήσαν τόσο συνήθη τότε εκεί πέρα. Ησαν λοιπόν θαυμάσια εγκατεστημένοι από απόψεως θέσεως, ώστε να αναπτύξουν με μαχητική μορφή εκείνο το πνεύμα ελευθερίας, ισότητας, και δημοκρατίας, όπως και την συντονισμένη εθνική προσπάθεια, για την οποία εκείνο το μέρος της χώρας διακρίθηκε ανέκαθεν. Οι λαοί αυτοί είναι που ονομάζουμε φυλές Πενακούκ (από τους Πενακούκους, μία από τις ορεινές φυλές αυτής της περιοχής). Αυτή εδώ η ιστορία θα ασχοληθεί ακριβώς με αυτούς τους λαούς, και με εκείνους που τους διαδέχθησαν ως κάτοικοι της χώρας τους.

 

Κεντρική Σελίδα    Περιεχόμενα    Επόμενο